Theater: Ik Ben Blij Dat Ik Mezelf Niet Ben

"Ik Ben Blij Dat Ik Mezelf Niet Ben"
Door Jeroen van Merwijk

Jeroen van Merwijk is een apart geval.
Zijn stemgeluid is zonder meer uniek te noemen. Zijn humeur is meestal te vergelijken met dat van Hans Dorrestijn, en zijn teksten zijn veelal scherp.
Je moet hier dus heel bewust voor kiezen. Mensen die denken bij het indienen van hun theaterabonnement "Hé, we hebben dit jaar nog geen cabaret, ach, weet je wat, Van Merwijk, daar heb ik geloof ik wel eens van gehoord, laten we deze maar nemen dan..." zullen over het algemeen niet allemaal met een gevoel naar huis gaan van "Jongejonge wat hebben we weer gelachen zeg". Dat was ook deze voorstelling weer te merken: het aantal weglopers was weer hoog.
Terwijl Jeroen in deze voorstelling nog wel zó hard probeerde om eens niet zichzelf te zijn...

Ik was wel iemand die bewust voor deze voorstelling had gekozen. Jeroen's zwartgallige humor en scherpe teksten zijn namelijk wel mijn idee van een leuke avond. Maar tot mijn verbijstering bleek Jeroen dit keer 'leuk' te willen zijn.
Hij had, zo zei hij, kritieken gekregen van de theaters dat zijn stijl niet zo aansloeg, dat het publiek niet meer wilde komen, en dat hij dus maar eens wat anders moest doen, namelijk: 'leuk'.
En daar zit het probleem. Jeroen van Merwijk ís niet 'leuk'. Hij is geen platte humor, zinloze vuilspuiterij of onderbroekenlol, dingen die in het algemeen door het grote publiek als 'leuk' worden beschouwd.
Bij Jeroen verwacht je vondsten als "Wat zijn de vrouwen groot / wat zijn de vrouwen groot / Ik lag laatst op het strand / Ik dacht: daar ligt een rondvaartboot", of geniale teksten als het op het eerste gezicht zo vrolijke, maar als je beter luistert ó zo kritische "Wy syn een half jaar in Neerland gewees". Jawel, dat lied waar Karin Bloemen mee scoorde. Dat heeft Jeroen van Merwijk dus geschreven.
En die twee lagen, waarbij je als je niet goed oplet gewoon denkt "Ach, aardig liedje", maar pas bij goed luisteren achter de dubbele bodem - en daarmee het venijn - komt, dát is de kracht van Jeroen van Merwijk.

Hij gebruikte in de voorstelling een soort van 'voice-over', die hem steeds corrigeerde als hij weer zijn oude vertrouwde cynische zelf dreigde te laten overheersen.
Persoonlijk vond ik dat uitermate storend. Het was gewoon niet leuk, en het was ook niet nodig. Dit soort kunstgrepen heeft Jeroen niet nodig.
En op de een of andere manier had ik het idee dat Jeroen er zelf ook niet blij mee was.
Hij kreeg de zaal ook niet mee, en hij leek af en toe een beetje wanhopig. Nou weet ik dat bij ons vaak een behoorlijk stug publiek zit, maar bij eerdere voorstellingen lukte het hem wel om de zaal achter zich te krijgen. Maar dit keer dus niet.
Heel jammer. Want mede daardoor liepen er mensen weg (wat ik persoonlijk hoogst onbeleefd vind, maar goed). En dat doet de stemming ook weer geen goed.

Ik was echt teleurgesteld.

Jeroen van Merwijk is Jeroen van Merwijk.
Ik ben heel blij dat hij Jeroen van Merwijk is: hij is min of meer uniek. Zijn stijl van zingen, muziek spelen en vertellen ís Jeroen van Merwijk.
En ik hoop van ganser harte dat Jeroen heel snel zichzelf weer wordt. Met alleen een gitaar en een stel geweldige teksten. Zonder fratsen, zonder leukdoenerij. Gewoon weer Jeroen. Volgende voorstelling maar weer dan?