22 januari 2005

Nieuw-Zeeland: Kiwi-eigenaardigheden 3: auto's en verkeer

Afgezien van het feit dat ze hier aan de verkeerde kant van de weg rijden (maar goed, dat denken ze natuurlijk ook van ons), is het hele verkeersgebeuren hier redelijk apart geregeld.
Uiteraard zit het stuur aan de rechter kant, maar je pedalen zitten wel in dezelfde volgorde als in Nederland, dus gas = rechts en koppelen = links. En ook het schakelen (hoewel je dat dus met de verkeerde hand moet doen aangezien de pook natuurlijk gewoon in het midden blijft zitten) gaat ook op dezelfde manier als in Nederland, dus de 1 zit links en de hoogste versnelling zit rechts. Maar de bediening van de ruitenwisser en richtingaanwijzer zit wél weer verkeerd om. Dus als je richting wil aangeven moet je het rechter hendeltje gebruiken en als je de ruitenwisser aan wilt zetten (wat hier overigens gelukkig vrij weinig nodig is) doe je met links. Hoewel je natuurlijk altijd zal zien dat nét als je daar aan gewend bent en niet meer de ruitenwisser aan zet als je de hoek om wilt, je een auto tegenkomt waar het wél weer “aan de goede kant” zit, dus richting aangeven met het linkse hendeltje, en je dus evengoed weer met wapperende ruitenwissers de hoek om sneurt. Om je scherp te houden denk ik. Anders snap ik het ook niet.
Overigens: links rijden houdt natuurlijk ook in dat je links om een rotonde heen moet. Zeker de eerste keren een hele aparte ervaring.

Maar waar je wel aan moet wennen (in de zin van dat het anders is dan dat je verwacht als je je instelt op het feit dat alles andersom is), is dat je hier wel gewoon voorrang moet blijven geven aan rechts.
Bovendien staat bij vrijwel iedere kruising aangegeven wie er voorrang moet geven: wij hebben onze haaientanden, hier hebben ze grote letters op de weg waar staat “GIVE WAY”, oftewel: verleen voorrang. Nou als je dát over het hoofd ziet, dan ben je wel zodanig blind dat je überhaupt eigenlijk de weg niet op zou moeten mogen.

De auto’s hier zijn weer een heel ander verhaal. Je ziet hier eigenlijk vrij zelden écht nieuwe auto’s. Bijna iedereen koopt zijn auto tweedehands. Dat komt omdat NZ bijzonder veel auto’s uit Japan importeert. Daar heb je een enorm lease-circuit, en zoals de lease-rijders onder de lezers waarschijnlijk wel zullen herkennen, is een lease-auto toch na een jaar of 2, 3 wel aan vervanging toe. In Japan zelf is er nauwelijks markt voor deze afgeschreven auto’s, en daar spelen de NZ-ers handig op in door deze auto’s voor bodemprijzen naar NZ te verschepen en hier tegen bizar lage prijzen te verkopen. Waardoor het gemakkelijk voor kan komen dat een enigszins normaal verdienende NZ-er rondrijdt in een 3 jaar oude met notenhout en leer beklede (voormalige) directie-auto. Ach, aangezien de benzine hier toch meer dan de helft goedkoper is dan bij ons…
De andere helft van NZ, de minder goed verdienende, is echter aangewezen op (grof gezegd) barrels. Vroeger hadden we op TV ooit in een of ander consumentenprogramma (“Kieskeurig” of iets dergelijks?) het onderdeel “Wrak van de weg”. Nou, dat moet je hier dus niet doen… Dan blijf je bezig!
Vreemd genoeg moet je je auto hier wel iedere 6 maanden (jawel) laten keuren, voor een zogenoemde “Warrent of Fitness” (WoF). Een WoF-keuring zou moeten bepalen of je auto “roadworthy” is, wat neerkomt (volgens de omschrijving van de NZ-ers) op veilig voor jezelf en voor anderen. Maar wat ze daar dan precies onder verstaan is mij niet duidelijk.
Ik heb met eigen ogen geconstateerd dat er onder een auto banden zaten die zo versleten waren dat de metalen gevlochten versterkingslaag door het rubber heen kwam. (N.B. In deze auto hebben we zelf nog rondgereden trouwens, aangezien hij aan een van de gastfamilieleden toebehoorde. Nadat we constateerden dat hij bij ongeveer 50 km/u toch wel heel raar begon te bibberen, hebben we eens even rondgekeken, de banden opgemerkt, en zijn vervolgens heel rustig aan verder gereden; waarna we de eigenaresse vriendelijk hebben bedankt voor het mogen lenen van de auto, en of ze wellicht een keer naar haar banden wilde kijken want dat wij het vermoeden hadden dat dat toch niet helemaal standaard was. Twee dagen later hoorden we dat ze het aan haar vader had gevraagd, en die had ter plekke geroepen dat de enige meters die deze auto nog in deze staat zou afleggen naar het banden-station zouden zijn, en vervolgens zijn er spontaan wat nieuwe banden onder de auto verschenen. Maar als wij dus niks gezegd hadden had ze er zelf vrolijk mee rond gereden: "Heuh, wat bedoel je de auto doet raar... Niks van gemerkt... Oh, dat bibberen, dat hoort niet zo? Goh...").
Daarnaast kun je regelmatig auto’s zien rijden die dermate verroest zijn dat de Flintstones de auto graag zouden willen hebben, en zo zijn er nog veel meer dingen waardoor je je gaat afvragen wat hier in vredesnaam de definitie van “veilig” is.
Maar goed, het openbaar vervoer is hier (met uitzondering van het stadscentrum) niet echt goed geregeld, dus je bent al snel aangewezen op een auto.

Nog een klein stukje over de verzekeringen; dat is namelijk ook nét weer anders dan bij ons.
De verzekering voor een auto bestaat hier uit 3 delen. Het eerste deel is een soort van “WA-Letsel” verzekering. Dat heet hier Accident Compensation, is een overheidsonderdeel, en vergoedt alle letselschade die een NZ-er (of benadeelde bezoeker) lijdt als gevolg van een ongeval, of dat nou in het verkeer is of thuis, en ongeacht schuldvraag (dus het lijkt wat op de Nederlandse Ongevallenverzekeringen). Dit wordt door alle NZ-ers gezamenlijk betaald via de loonbelasting, of je nou wel of geen auto hebt.
Het tweede deel is zeg maar een WA-Casco dekking, waarmee ik bedoel een dekking voor de cascoschade die je aan anderen toebrengt. Daarvoor kun je je als eigenaar van een voertuig verzekeren. Is op zich wel erg handig, aangezien zoals gezegd er nogal wat redelijk nieuwe auto’s rondrijden, en dat behoorlijk in de papieren kan lopen als je zo iemand aanrijdt. Want diegene heeft (als je niet verzekerd bent) een rechtstreeks vorderingsrecht op jou. En dan ben je dus niet blij…
Het laatste deel is zeg maar het “Eigen casco” deel, voor schade aan je eigen auto. Hier zijn diverse soorten en maten in, variërend van alleen diefstal (met een zelfgekozen verzekerd bedrag) tot uitgebreide cascodekking tegen nieuwwaarde.

Zo, dat waren weer wat eigenaardigheden. Tot de volgende keer maar weer!