19 maart 2006

Theater: Dat kunnen alleen de hele groten

"Dat kunnen alleen de hele groten"
Door Jeroen van Merwijk

Hoewel hij het zelf uiteraard niet gelezen heeft, en zelfs áls dat wel het geval zou zijn ben ik niet zo arrogant om te denken dat hij er ook maar in het minst naar zal hebben geluisterd, kan ik inmiddels melden dat aan mijn noodkreet naar aanleiding van Jeroen's vorige voorstelling "Ik ben blij dat ik mezelf niet ben" gehoor is gegeven: Jeroen van Merwijk is weer terug. Heerlijk. Ouderwets gemopper en getier, afgewisseld door kunstige en soms zelfs bloedstollend mooie liedjes. Om het in goed Nederlands te zeggen: "He's back!"

"Dat kunnen alleen de hele groten" wordt opgehangen aan het feit dat Jeroen aan het verhuizen is. En bij het verhuizen kom je natuurlijk een hoop spullen tegen waarvan je (of je partner natuurlijk!) je gaat afvragen wat je ermee moet. Op zich hebben die spullen misschien geen enkel nut of waarde meer, maar juist aan de meest aftandse rommel kunnen de mooiste herinneringen verbonden zijn.
Aan de hand van een meegebrachte doos met spullen vertelt Jeroen verhalen. Zo komen onder andere een ouderwetse draaischijftelefoon voorbij, maar ook een pim-pam-pet-spel ("Continue bezigheid van nomadenvolken, met een... wat een toeval zeg, alwéér een V!"), een tweetal oude Powerbooks en een scheerspiegel die van zijn vader is geweest. Op deze manier blijkt gaandeweg dat zelfs bij aartsmopperkont Jeroen van Merwijk er inderdaad aan sommige spullen herinneringen hangen die je helemaal niet kwijt wilt.

Tot zover de rode draad.
Uiteraard gaat hij ook weer lekker tekeer. Tegen vrouwen, VVD'ers, terreinwagenbezitters, de Nederlandse politiek in het algemeen, nog even tegen vrouwen, en laten we de VVD'ers nog even een keertje voorbij laten komen.
Af en toe vraag je je af hoe het met zijn bloeddruk gesteld is: dit kán toch haast niet gezond zijn... Maar ach, leuk is het wel.
Maar naast een hoop opwinding aan Jeroen's zijde zitten er gelukkig ook een aantal rustpunten in.

Als absoluut hoogtepunt (zonder ook maar íets af te willen doen aan de rest trouwens) wil ik noemen het werkelijk met-een-groot-en-bot-mes-tot-diep-in-je-hart-snijdend-mooie lied "Ik hoef je niet te zien, ik kan je dromen". Wat is het ongelofelijk jammer dat er van dit lied nog geen opnames zijn. Dit is echt zo ongelofelijk geweldig mooi. En - tegen de stijl van Jeroen in - dit keer absoluut zonder ook maar enige rare twist, ironie of cynisme. Ik ben zwaar geraakt.
Overigens wordt dit lied op zeer korte afstand gevolgd door "Mijn vriend de Dood".
Voor beiden geldt: je moet het zelf horen om het te begrijpen.

Gelukkig is in deze voorstelling de elektrische gitaar thuisgebleven. Jeroen kan best spelen, maar de combinatie van een elektrische gitaar, Jeroen's stem en verder niks, is wat mij betreft geen gelukkige. Op een akoestische gitaar is hij veel beter te horen, en komt hij dus veel beter uit de verf.

Wat heeft Jeroen nog meer gedaan deze avond? Onder andere het onomstotelijke bewijs geleverd dat we inderdaad van de aap afstammen; uitgelegd wat de overeenkomst is tussen Amsterdam en een atoombom; en een geweldig niets-tegenin-te-brengen-argument gegeven om geen kinderen te nemen.
Ook hiervoor geldt: dat moet je zelf gaan zien/horen, ik verklap verder niks, maar kan het er alleen maar hartgrondig mee eens zijn.

Nog een opvallend punt is trouwens dat er een lied in zit over iemand die in de spiegel kijkt en zichzelf niet herkent. Een dag na de voorstelling hoorde ik (niet voor het eerst, maar ik had de link nog niet gelegd) op de radio het nummer "Naakt en kaal" van Mondo Leone. Het viel me ineens op dat de beelden die de beide nummers oproepen identiek zijn, en dat het volgens mij zelfs zo is dat de teksten verdraaid veel op elkaar lijken. Wie nou door wie is geïnspireerd weet ik verder niet, maar het viel me wel op... Ach, we weten allemaal dat Jeroen ook graag voor anderen schrijft, dus misschien ís het zelfs wel hetzelfde lied. Bij gebrek aan zowel de CD van deze voorstelling als van Mondo Leone, kan ik het niet nagaan. Hoewel ik wel érg benieuwd ben...

Na afloop heb ik nog beslag weten te leggen op de CD van de vorige voorstelling en ik moet zeggen, achteraf gezien, en kennelijk met een publiek dat hem wél weet te waarderen, blijkt het toch best wel een goede voorstelling te zijn. De liedjes blijken als je ze nog een keer kunt luisteren, toch ook wel weer enorm raak te zijn. Groot verschil tussen deze CD en de live-versie van die voorstelling is dat de voice-over (waar ik me zelf dus enorm aan stoorde) nauwelijks voorkomt. Slechts op 1 nummer ("Het doorheenpraatlied") is de voice-over te horen. Voor mij dus een nummer om door te spoelen, maar de rest is bij herhaalde beluistering toch wel beter dan me in eerste instantie was bijgebleven.
Bij deze dus een nuancering!

Gelukkig heb ik Jeroen en zijn vrouw nog kunnen spreken na afloop van de voorstelling, en eindelijk heb ik nu eens kunnen zien wat Jeroen nou eigenlijk voor schilderijen maakt. Heuh, wat, schilderijen? Jazeker, Jeroen is (cum laude zelfs) afgestudeerd aan de Academie voor Beeldende Kunsten, als schilder.
Nog steeds schildert hij veel, onder het pseudoniem Malfet (hm, Jeroen, wat nu, valse bescheidenheid?).
En hetgeen ik ervan gezien heb is net zo tegendraads als zijn voorstellingen. Verwacht geen fraaie landschapjes of levensechte portretten; verwacht felle kleuren, dadaïstisch geïnspireerde werken en vooral een enorme verscheidenheid.
Ik zal mijn uiterste best doen om de komende tentoonstelling te bezoeken, en als ik dat niet kan dan hoop ik dat ik beslag kan leggen op een catalogus. Ik wil namelijk heel graag meer van zijn werk zien...

Terug naar de cabaretier Jeroen van Merwijk: hopelijk komt er snel weer een nieuwe voorstelling. Of misschien ga ik deze nog wel een keer zien, als het een beetje in de buurt is en niet in de knoop komt met alle andere dingen die ik nog ga kijken.
Voor iedereen die de humor van Jeroen van Merwijk kan velen (dat is namelijk wel een voorwaarde) kan ik alleen maar zeggen: gáán!

Links:
Helaas heeft ook Jeroen geen eigen website, maar deze informatie op de site van zijn impressariaat is heel uitgebreid
Site van het Nieuw Elitair Elan